चालू घडामोडी 11, फेब्रुवारी 2025 | 3रा सायक्लोन युद्ध सराव

Important Affairs

10-02-2025

चालू घडामोडी 10, फेब्रुवारी 2025 | एरो इंडिया 2025 काय आहे ? | Aero India 2025 ?

एरो इंडिया 2025 काय आहे ?

Aero India 2025 ?

Subject : GS - संरक्षण

सरळसेवा, रेल्वे, तलाठी, वनरक्षक, पोलीस भरती, अग्निवीर , SSC GD, MPSC, UPSC परीक्षेसाठी विचारलेले / संभाव्य महत्त्वपूर्ण प्रश्न

प्रश्न) एरो इंडिया 2025 चे आयोजन कुठे करण्यात आले ?

1. नवी दिल्ली

2. मुंबई

3. हैदराबाद

4. बंगळुरू

उत्तर : बंगळुरू

बातमी काय ?

आशियातील सर्वात मोठे हवाई व विमान प्रदर्शनाचे नुकतेच भारतात आयोजन करण्यात आले.

Aero India - एरो इंडिया प्रदर्शना बद्दल परीक्षेसाठी IMP वनलाईनर पॉईंट्स :

• एरो इंडिया 2025 ही एरो इंडियाची 15 वी आवृत्ती आहे.

• कर्नाटकची राजधानी बेंगळुरू येथील येलहंका एअर फोर्स स्टेशनवर 10 ते 14 फेब्रुवारी 2025 दरम्यान एरो इंडिया 2025 चे आयोजन करण्यात आले आहे.

• या कार्यक्रमात विविध देशांचे संरक्षण मंत्री, प्रतिनिधी आणि लष्करी अधिकारी सहभागी होत आहेत.

Aero India - एरो इंडिया 2025 ची संकल्पना (थीम) काय आहे ?

‘द रनवे टू अ बिलियन अपॉर्च्युनिटीज’ ही यंदाच्या वर्षाची संकल्पना आहे.

‘The Runway to a Billion Opportunities’

Aero India - एरो इंडिया प्रदर्शनाचे आयोजन कोण करते ?

संरक्षण प्रदर्शन संघटना, संरक्षण उत्पादन विभाग, संरक्षण मंत्रालय (Ministry of Defence) यांच्या सहकार्याने आयोजित करण्यात येते.

Aero India - एरो इंडिया प्रदर्शनाचे आयोजन किती वर्षांनी करण्यात येते ?

एरो इंडिया प्रदर्शन दर 2 वर्षांनी, बंगळुरू येथे आयोजित केले जाते.

Aero India - एरो इंडिया प्रदर्शनाचा फायदा काय ?

एरो इंडिया हे केवळ प्रदर्शन नव्हे, तर भारताच्या एरोस्पेस आणि संरक्षण क्षेत्रातील जागतिक नेतृत्वाच्या दिशेने एक महत्त्वपूर्ण पाऊल आहे.

अत्याधुनिक तंत्रज्ञानाचे प्रदर्शन : या उपक्रमात नियमितपणे अत्याधुनिक एरोस्पेस सिस्टीम, नाविन्यपूर्ण संरक्षण उपाय तसेच हवाई आणि अंतराळ प्रवासाच्या भविष्याला आकार देणाऱ्या यशस्वी तंत्रज्ञानाची प्रात्यक्षिके दाखवली जातात.

धोरणात्मक संवादांना चालना देणे : उच्च-स्तरीय तज्ज्ञांच्या संवादांद्वारे, एरो इंडियाने धोरण, संरक्षण सहयोग आणि एरोस्पेस क्षेत्राच्या भविष्यातील आराखड्यावर चर्चा करण्यासाठी एक क्षेत्र उपलब्ध करून दिले आहे.

आंतरराष्ट्रीय भागीदारी वाढवणे : जागतिक एरोस्पेस विषयांतील दिग्गज व संरक्षण एजन्सींच्या सहभागासह, हा शो आंतरराष्ट्रीय एरोस्पेस समुदायातील एक प्रमुख प्रदर्शन म्हणून भारताचा विकसित होणारा दर्जा अधोरेखित करतो.

Important Affairs

08-02-2025

चालू घडामोडी 08, फेब्रुवारी 2025 | मखाना बोर्ड | Makhana Board

मखाना बोर्ड

Makhana Board

Subject : GS - भूगोल, अर्थशास्त्र - कृषी

प्रश्न) केंद्रीय अर्थसंकल्प 2025 मध्ये केलेल्या घोषणे नुसार कोणत्या राज्यात मखाना बोर्डची स्थापना करण्यात येणार आहे ?

1. महाराष्ट्र

2. गुजरात

3. मध्य प्रदेश

4. बिहार

उत्तर : बिहार

बातमी काय आहे ?

केंद्रीय अर्थसंकल्प 2025 मध्ये बिहारमध्ये मखानाचे उत्पादन, प्रक्रिया, मूल्यवर्धन आणि विपणन सुधारण्यासाठी मखाना मंडळाची स्थापना करण्याची घोषणा करण्यात आली आहे.

मखाना म्हणजे काय ?

युरियाल फेरॉक्स नावाच्या वॉटर लिलीच्या बिया, त्याला मखाना, फॉक्स नट्स किंवा कमळाच्या बिया म्हणून सुद्धा ओळखलं जातं.
मखान्यामध्ये प्रथिने आणि फायबर असतात, तसेच कॅल्शियम, मॅग्नेशियम, लोह आणि फॉस्फरस सारख्या सूक्ष्म पोषक घटकांचा समावेश असतो.
त्यामुळं याला 'सुपरफूड' म्हणूनही ओळखलं जातं.

मखाना पीक लागवडीसाठी हवामान परिस्थिती कोणती ?

तापमान (Temperature) : 20 ते 35 °C
पाऊस (Rainfall) : 100 ते 250 सेमी
आर्द्रता (Humidity) : 50 ते 90%

भारतात मखानाचे सर्वाधिक उत्पादन कोणत्या राज्यात होते ?

भारतात मखानाचे सर्वाधिक उत्पादन बिहारमध्ये होते.
बिहारमध्ये भारतातील 90% मखाना तयार होतो.

मखाना मंडळाची उद्दिष्टे कोणती ?

What are Key Objectives of the Makhana Board ?

उत्पादन वाढवणे (Enhancing Production) :

उत्पादन आणि गुणवत्ता सुधारण्यासाठी वैज्ञानिक शेती तंत्रांना प्रोत्साहन देणे.

संशोधन आणि विकास (Research & Development) :

बियाण्यांच्या चांगल्या जाती आणि कीटक नियंत्रण पद्धतींसाठी ICAR आणि विद्यापीठांसारख्या संस्थांशी सहयोग करणे.

शेतकऱ्यांना सहाय्य (Farmer Support) :

शेतकऱ्यांना आर्थिक सहाय्य, प्रशिक्षण आणि आधुनिक तंत्रज्ञानाची उपलब्धता प्रदान करणे.

मार्केटिंग आणि निर्यात प्रोत्साहन (Marketing & Export Promotion) :

मखाना पुरवठा साखळी मजबूत करणे आणि शेतकऱ्यांना चांगले भाव मिळण्यास मदत करणे.

प्रक्रिया आणि मूल्यवर्धन (Processing & Value Addition) :

भाजलेले मखाना, मखाना खीर आणि मखाना पीठ यांसारख्या मखाना-आधारित उत्पादनांना प्रोत्साहन देणे.

सबसिडी आणि कर्ज (Subsidies & Loans) :

मखाना प्रक्रिया युनिट्स स्थापन करण्यासाठी शेतकरी आणि उद्योजकांना आर्थिक सहाय्य देणे.

मखानानॉमिक्स म्हणजे काय ?

What is Makhananomics ?

2025-26 च्या अर्थसंकल्पात, अर्थमंत्री निर्मला सीतारमण यांनी बिहारमध्ये 'मखाना बोर्ड' स्थापन करण्याची घोषणा केली आहे. याच कारणास्तव माखानॉनॉमिक्स हा शब्द चर्चेत आहे.
मखानानॉमिक्स म्हणजे मखानाशी संबंधित अर्थव्यवस्था, ज्यामध्ये मखाना उत्पादन, प्रक्रिया, मूल्यवर्धन आणि मार्केटिंग संबंधित आर्थिक घडामोडींचा समावेश आहे.
एका संशोधन अंदाजानुसार, सध्या भारतातील मखाना बाजारपेठ सुमारे 8 अब्ज रुपयांची आहे.
मार्केट रिसर्च कंपनी IMARC च्या अहवालानुसार, 2032 पर्यंत मखानाची बाजारपेठ सुमारे 19 अब्ज रुपयांची होईल.