राजमाता जिजाऊ जयंती

Rajmata Jijau Birth Anniversary

राजमाता जिजाऊ यांना जयंती दिनी त्रिवार मानाचा मुजरा 🙏💐💐

Subject : GS - इतिहास- मराठ्यांचा इतिहास

सरळसेवा, पोलीस भरती, अग्निवीर , SSC GD, MPSC, UPSC परीक्षेसाठी विचारलेले / संभाव्य महत्त्वपूर्ण प्रश्न

प्रश्न) राजमाता जिजाऊ यांचा जन्म खालील पैकी कोणत्या ठिकाणी झाला ? 

1. रायगड जिल्हा

2. नाशिक जिल्हा

3. बुलढाणा जिल्हा

4. सातारा जिल्हा

उत्तर : बुलढाणा जिल्हा

जन्म आणि शिक्षण : 

• जिजामाता हयांचा जन्म 12 जानेवारी 1598 रोजी बुलढाणा जिल्ह्यातील सिंदखेडराजा येथे झाला.

• त्यांचे वडील लखूजी जाधव हे निजामशाहीतील मातब्बर सरदार होते.

• जिजाऊंना उत्तम शिक्षण मिळाले होते त्यांना राजनीती, युद्धनीती, इतिहास, धर्म आणि तत्वज्ञान यांसारख्या विषयांचे सखोल ज्ञान होते.

• त्याचबरोबर राजमाता शस्त्रविद्या आणि प्रशासनातही निपुन होत्या. 

विवाह आणि छत्रपतींचे संगोपन :  

• मालोजी भोसले यांचे चिरंजीव शहाजीराजे भोसले यांच्याशी दौलताबाद येथे जिजामातांचा विवाह झाला.

• राजमाता जिजाऊ ह्या हिंदवी साम्राज्याचे संस्थापक छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या मातोश्री.

• त्यांनी बाल शिवबांना लष्करी शिक्षणाबरोबर रामायण, महाभारत, भगवद्गीता, ज्ञानेश्वरीतील कथा सांगितल्या.

• शांतिपर्वातील राजकीय विचार आणि महाभारत युद्ध यांतील कथा सांगितल्या.

• राजमाता जिजाऊ यांनी स्वराज्याचे धाकले धनी छत्रपती संभाजी महाराजांचे ही संगोपन केले. 

स्वराज्याचे प्रेरणास्थान : 

• राजमाता जिजाऊ यांनी छत्रपती शिवाजी महाराजांचे संगोपन करताना त्यांना तत्कालीन राजकीय परिस्थितीची जाणीव करून दिली.

• राजमातांनी छत्रपतींना परकीय राजवटीच्या जुलमी राजवटी विरुद्ध लढण्याची प्रेरणा दिली.

• त्यांच्या मार्गदर्शनामुळे छत्रपती शिवाजी महाराजांनी लहान वयातच स्वराज्य स्थापनेचा संकल्प केला.

प्रशासकीय कौशल्य : 

• राजमाता जिजाऊ महाराजांच्या राज्यकारभारात जातीने लक्ष घालीत.

• राजमातांचा अनुभवाचा आणि ज्ञानाचा उपयोग छत्रपती शिवाजी महाराजांना स्वराज्य स्थापनेत झाला.

• राज्यकारभारात छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या अनुपस्थितीत त्या राज्याची सर्व जबाबदारी सांभाळत असत. 

• महाराज आग्राभेटीवर गेले असता त्यांनी स्वराज्याचा कारभार राजमाता जिजाऊंच्या हाती सुपुर्द केला होता. 

निधन : 

• रायगडावर शिवराज्याभिषेक झाल्यानंतर बारा दिवसांनी 17 जून 1674 रोजी त्यांनी स्वतंत्र हिंदवी स्वराज्यात अखेरचा श्वास घेतला. 

• रायगडाच्या पायथ्याशी पाचाड या गावी राजमाता जिजाऊंची समाधी आहे. 

लाल बहादूर शास्त्री पुण्यतिथी

Death Anniversary of Lal Bahadur Shastri

भारताचे दुसरे पंतप्रधान श्री लाल बहादूर शास्त्री यांना पुण्यतिथी निमित्त मानवंदना 💐💐🙏

Subject : GS - आधुनिक भारताचा इतिहास

सरळसेवा, पोलीस भरती, अग्निवीर , SSC GD, MPSC, UPSC परीक्षेसाठी विचारलेले / संभाव्य महत्त्वपूर्ण प्रश्न

प्रश्न) ताश्कंद शांतता करारावर स्वाक्षरी खालील पैकी कोणत्या भारतीय पंतप्रधानांनी केली होती ? 

1. पंडित जवाहरलाल नेहरू

2. लाल बहादूर शास्त्री

3. राजीव गांधी

4. अटलबिहारी वाजपेयी

उत्तर : लाल बहादूर शास्त्री

श्री लाल बहादूर शास्त्री 

• जन्म : जन्म 2 ऑक्टोबर 1904 रोजी उत्तर प्रदेशातील मुघलसराय येथे झाला.

• लाल बहादूर शास्त्री यांनी वाराणसीतील काशी विद्यापीठात शिक्षण घेतले. येथे त्यांना विद्या पीठाने " शास्त्री " ही पदवी बहाल केली.

• लाल बहादूर शास्त्री हे गांधीजींच्या राजकीय विचारसरणी ने प्रभावित होते.

• भारताच्या स्वातंत्र्यसंग्रामातील ते एक महत्वपूर्ण सेनानी होते.

• असहकार आंदोलनात, सविनय कायदेभंग चळवळ, भारत छोडो आंदोलनात सहभागी झाल्याने त्यांना तुरुंगवासही भोगावा लागला.

भारताचे पंतप्रधान 

• श्री लाल बहादूर शास्त्री पंडित जवाहरलाल नेहरू नंतर भारताचे दुसरे पंतप्रधान बनले.

• 9 जून 1964 ते 11 जानेवारी 1966 पर्यंत त्यांनी भारताचे पंतप्रधान म्हणून काम केले.

• पंतप्रधान म्हणून काम करत असताना दोन महत्त्वपूर्ण घटना घडल्या.

• 1965 चे भारत - पाकिस्तान युद्ध. या युद्धा दरम्यान त्यांनी जय जवान जय किसान ही घोषणा दिली.

• कृषीप्रधान देश असूनही त्याकाळात देशात अन्नधान्याचा खूप तुटवडा होता.

• PL ४८० करारानुसार भारताला अमेरिकेकडून गहू आयात करावा लागत.

• 1965 च्या भारत - पाकिस्तान युद्धामुळे अन्नधान्याच तुटवडा अजूनच वाढला.

• लाल बहादूर शास्त्री यांनी याच काळात हरितक्रांती ची सुरुवात केली.

• त्यांनी 1965 मध्ये भारतीय अन्न महामंडळ (Food Corporation of India -FCI) ची स्थापना केली.

• भारताला दूध उत्पादनात स्वावलंबी बनवण्यासाठी त्यांनी श्वेतक्रांतीतही मोलाची भूमिका बजावली.

मृत्यू :

• लाल बहादूर शास्त्री यांचे 10 जानेवारी 1966 रोजी ताश्कंद शहरात शांतता करारावर स्वाक्षरी केल्यानंतर काही तासांत त्यांचे निधन झाले.

• हे भारताचे पहिले असे पंतप्रधान होते की त्यांचे निधन भारताच्या बाहेर झाले.

समाधीस्थळ

नवी दिल्ली येथे विजयघाट नावाने लाल बहादूर शास्त्री यांचे समाधीस्थळ आहे.

भारतरत्न पुरस्कार

• त्यांना 1966 मध्ये मरणोत्तर भारतरत्न हा सर्वोच्च नागरी पुरस्काराने गौरविण्यात आले.

• मरणोत्तर भारतरत्न पुरस्कार मिळवणारे ते पहिले व्यक्ती होते. 

कोणत्या राज्याने सुरू केली पार्थ योजना ?

Which State Launch PARTH Yojana ? 

Subject : GS - सरकारी योजना

सरळसेवा, पोलीस भरती, अग्निवीर , SSC GD, MPSC, UPSC परीक्षेसाठी विचारलेले / संभाव्य महत्त्वपूर्ण प्रश्न

प्रश्न) तरुणांना भारतीय लष्कर, पोलिस आणि निमलष्करी दलात भरतीसाठी पूर्व प्रशिक्षण देण्यासाठी खालील पैकी कोणत्या राज्याने पार्थ योजना सुरू केली ?

1. महाराष्ट्र

2. मध्य प्रदेश

3. गुजरात

4. राजस्थान

उत्तर : मध्य प्रदेश

पार्थ योजना काय आहे ? 

पार्थ योजना कोणी सुरू केली ? 

PARTH चा फूल फॅार्म Police Army Recruitment Training and Hunar असा आहे. 

मध्य प्रदेश सरकारने पार्थ योजना सुरू केली आहे. 

पार्थ योजना का सुरू करण्यात आली ? 

पार्थ योजनेचे उद्दिष्ट काय आहे ? 

• मध्य प्रदेश राज्यातील तरुणांना भारतीय लष्कर, पोलिस आणि निमलष्करी दलात भरतीसाठी पूर्व प्रशिक्षण देणे.

• राज्यातील तरुणांमध्ये देशभक्ती आणि शारीरिक तंदुरुस्ती वाढवणे.

• तरुणांमध्ये मानसिक चपळता आणि व्यक्तिमत्व विकास वाढवणे. 

पार्थ योजनेत कोणते प्रशिक्षण मिळेल ? 

• पार्थ योजनेद्वारे तरुणांना शारीरिक कार्यक्षमता (शारीरिक चाचणी), लेखी परीक्षा आणि व्यक्तिमत्व विकासाचे प्रशिक्षण देण्यात येईल.

• तरूणांना विभागीय स्तरावर प्रशिक्षण दिले जाईल. 

• जिल्हा क्रीडा व युवक कल्याण अधिकारी हे प्रशिक्षण केंद्र ग्रामीण युवा समन्वयक आणि विभागीय कर्मचाऱ्यांच्या मदतीने चालवतील.

पार्थ योजना फ्री आहे का ? 

नाही, 

• पार्थ योजने अंतर्गत प्रशिक्षण घेणाऱ्या युवकांना मासिक फी भरावी लागणार आहे.

• ही मासिक फी क्रीडा प्रशिक्षक कल्याण समितीच्या वतीने ठरविली जाईल.

सिंधू संस्कृती लिपी

Deciphering the Indus Script

Subject : GS - इतिहास - कला आणि संस्कृती, सिंधू संस्कृती

सरळसेवा, पोलीस भरती, अग्निवीर , SSC GD, MPSC, UPSC परीक्षेसाठी विचारलेले / संभाव्य महत्त्वपूर्ण प्रश्न

प्रश्न) अलिकडेच सिंधू संस्कृतीची लिपी उलगडण्यासाठी १० लाख डॉलर्सचे बक्षीस खालील पैकी कोणत्या राज्याने जाहीर केले आहे ?

1. महाराष्ट्र

2. उत्तर प्रदेश

3. आंध्र प्रदेश

4. तामिळनाडू

उत्तर : तामिळनाडू

बातमी काय आहे ? 

तामिळनाडूचे मुख्यमंत्री एम. के. स्टॅलिन यांनी सिंधू संस्कृतीची लिपी उलगडण्यासाठी 10 लाख डॉलर्सचे बक्षीस जाहीर केले आहे. 

सिंधू संस्कृती (हडप्पा संस्कृती) म्हणजे काय ? 

• भारतातील ताम्रपाषाणयुगीन संस्कृती. 

• सिंधू नदीचे खोरे हेच या ताम्रपाषाणयुगीन संस्कृतीचे केंद्रस्थान असल्याने हिला सिंधू संस्कृती (Indus Valley Civilization) असे नाव देण्यात आले.

• सिंधू खोरे संस्कृती ज्याला हडप्पा संस्कृती म्हणूनही ओळखले जाते, ती इसवी सन पूर्व 3000 ते इसवी सन पूर्व 1500 दरम्यान विकसित झाली. 

• जी सध्याच्या भारत, पाकिस्तान आणि अफगाणिस्तानच्या काही भागांमध्ये पसरली आहे.

सिंधू संस्कृतीचा शोध कोणी लावला ?

• 1920 च्या दशकाच्या सुरुवातीस ब्रिटिश पुरातत्वशास्त्रज्ञ सर जॉन मार्शल आणि त्यांच्या टीमने सिंधू संस्कृतीचा प्रथम शोध लावला.

• भारतीय पुरातत्वशास्त्रज्ञ दया राम साहनी आणि राखालदास बॅनर्जी यांनी हडप्पा संस्कृती संदर्भात महत्त्वाची शहरे शोधून काढली .

सिंधू संस्कृती लिपी कशी आहे ? 

• सिंधूच्या खोऱ्यातील लोकांना लेखनकला अवगत होती, हे या उत्खननांवरून समजले म्हणूनच या लिपीला ‘सिंधुलिपि’ असे नाव देण्यात आले. 

• जॉन मार्शल यांच्या मते नांगरटीच्या पद्धतीप्रमाणे म्हणजे पहिली ओळ उजवीकडून डावीकडे आणि दुसरी ओळ डावीकडून उजवीकडे अशी क्रमशः ही लिपी लिहिली जात असावी.

• सिंधू लिपी लिहिण्याच्या या पद्धतीला बुस्ट्रोफेडन शैली (Boustrophedon Style) असे म्हणतात. 

• सिंधू लिपीत चित्रे आणि आकृत्या कोरलेल्या दिसतात.

• उदाहरणार्थ : संशोधकांनी सिंधु लिपीतील मनुष्याकृती, मत्स्याकृती, पक्ष्यांच्या आकृती, कुंभ, फुली, शिंगे, चक्रे, धनुष्यबाण, पाणी, डोंगर, कमानी, झाडे, भौमितिक आकृत्या इ. प्रकारे वर्गीकरण केले आहे.

टिपेश्वर वन्यजीव अभयारण्य 

Tipeshwar Wildlife Sanctuary

Subject : GS - पर्यावरण, अभयारण्य

सरळसेवा, पोलीस भरती, अग्निवीर , SSC GD, MPSC, UPSC परीक्षेसाठी विचारलेले / संभाव्य महत्त्वपूर्ण प्रश्न

प्रश्न) टिपेश्वर वन्यजीव अभयारण्य खालील पैकी कोणत्या जिल्ह्यात आहे ?

1. मुंबई 

2. यवतमाळ

3. पुणे 

4. रत्नागिरी

उत्तर : यवतमाळ

बातमी काय आहे ?

• यवतमाळमधील टिपेश्वर वन्यजीव अभयारण्यात जन्मलेल्या नर वाघाने 500 किलोमीटरचा प्रवास करत सोलापूर जिल्ह्यात पोहचला .

टिपेश्वर वन्यजीव अभयारण्या बद्दल परीक्षेसाठी IMP वनलाईनर पॉईंट्स : 

• टिपेश्वर वन्यजीव अभयारण्य महाराष्ट्र राज्यामधील यवतमाळ जिल्ह्यात आहे.

• हे अभयारण्य 148.63 चौरस किलोमीटरमध्ये पसरलेले आहे.

• या जंगलात असलेल्या टिपाई देवीच्या मंदिरावरून या अभयारण्यास टिपेश्वर नाव पडले आहे.

• अभयारण्य अनेक गावांचे घर आहे ज्यांचे रहिवासी त्यांच्या दैनंदिन उपजीविकेसाठी जंगलावर अवलंबून असतात.

• पूर्णा, कृष्णा, भीमा आणि तापी यांसारख्या नद्यांच्या मुबलक पाण्यामुळे याला दक्षिण महाराष्ट्रातील "ग्रीन ओएसिस" म्हणून ओळखले जाते.

• वन्यजीव आणि जैवविविधता संवर्धनाच्या दृष्टीने याला खूप महत्त्व आहे. 

टिपेश्वरला वन्यजीव अभयारण्य म्हणून केव्हा घोषित करण्यात आले ?

• टिपेश्वरला अधिकृतपणे वन्यजीव अभयारण्य म्हणून 30 एप्रिल 1997 रोजी अधिसूचित करण्यात आले. 

• येथिल पर्यावरणीय महत्त्व आणि संवर्धनाच्या प्रयत्नांची आवश्यकता म्हणून हे पाऊल महत्त्वाचे होते. 

अभयारण्य म्हणजे काय ?

• जैविक जातींसाठी राखीव असणाऱ्या क्षेत्रास अभयारण्य म्हणतात.

• अभयारण्य म्हणजे असे क्षेत्र जे केवळ प्राण्यांच्या संवर्धनासाठी राखीव आहे मात्र येथे प्राण्यांवर प्रतिकूल परिणाम होणार नाही इतक्या स्तरापर्यंत लाकूडतोड, मध गोळा करणे यांसारख्या कामांना संमती दिली जाते.

• उदाहरणार्थ : पक्षी, वाघ , सिंह इत्यादींसाठी अभयारण्य राखीव असतात.

रस्ते अपघातग्रस्तांसाठी कॅशलेस उपचार

Cashless Treatment For Road Accident Victims

Subject : GS - सरकारी योजना

सरळसेवा, पोलीस भरती, अग्निवीर , SSC GD, MPSC, UPSC परीक्षेसाठी विचारलेले / संभाव्य महत्त्वपूर्ण प्रश्न

प्रश्न) अलिकडेच केंद्र सरकारने रस्ते अपघातग्रस्तांसाठी कॅशलेस उपचार योजनेची घोषणा केली. त्यासंदर्भात योग्य विधान/विधाने असलेला पर्याय निवडा.

अ) या योजनेद्वारे पीडिताच्या उपचारांवर जास्तीत जास्त 1.5 लाख रुपये खर्च करण्यात येणार आहे. 

ब) या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी अपघाताची माहिती पोलिसांना देणे बंधनकारक आहे. 

पर्याय : 

1. फक्त अ बरोबर

2. फक्त ब बरोबर

3. अ आणि ब दोन्ही बरोबर

4. अ आणि ब दोन्ही चूक

उत्तर : अ आणि ब दोन्ही बरोबर

बातमी काय आहे ?

• नुकतीच केंद्रीय रस्ते वाहतूक आणि महामार्ग मंत्री श्री नितीन गडकरी यांनी रस्ते अपघातग्रस्तांसाठी कॅशलेस उपचार योजनेची घोषणा केली.

• रस्ते वाहतूक आणि महामार्ग मंत्रालयाने नुकतेच एक देशव्यापी कॅशलेस उपचार उपक्रम सुरू केला आहे. ज्याचा उद्देश रस्ते अपघातातील पीडितांना आवश्यक सहाय्य प्रदान करणे आहे.

काय आहे कॅशलेस ट्रीटमेंट ? 

• या योजनेद्वारे अपघात झाल्यानंतर 24 तासांच्या आत रुग्णालयात दाखल होणाऱ्या रुग्णाच्या सात दिवसांच्या उपचाराचा खर्च सरकार उचलणार आहे.

• या योजनेद्वारे पीडिताच्या उपचारांवर जास्तीत जास्त 1.5 लाख रुपये खर्च करण्यात येणार आहे. 

• याचबरोबर हिट अँड-रन प्रकरणांमध्ये, मृतांच्या नातेवाईकांना 2 लाख रुपयांची भरपाई दिली जाईल.

• दरम्यान या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी अपघाताची माहिती पोलिसांना देणे बंधनकारक आहे. 

भारतातील रस्ते अपघात आकडेवारी : 

(Road Accident Statistics in India)

• 2024 मध्ये भारतात रस्ते अपघातात सुमारे 1.80 लाख लोकांनी आपला जीव गमावला.  

• त्यापैकी 30,000 मृत्यू हेल्मेट न घातल्यामुळे झाले. 

• वर्षभरात झालेल्या अपघातांमध्ये 18 ते 34 वयोगटातील तरुणांची संख्या मोठी होती. 

• 2024 मध्ये शाळा आणि महाविद्यालयांजवळील पायाभूत सुविधांच्या कमतरतेमुळे अंदाजे 10,000 मुलांना आपला जीव गमवावा लागला.

जागतिक हिंदी दिवस

World Hindi Day

Subject : GS - दिनविशेष

सरळसेवा, पोलीस भरती, अग्निवीर , SSC GD, MPSC, UPSC परीक्षेसाठी विचारलेले / संभाव्य महत्त्वपूर्ण प्रश्न

प्रश्न) जागतिक हिंदी दिवस केव्हा साजरी करण्यात येतो ?

1. 1 जानेवारी

2. 6 जानेवारी

3. 10 जानेवारी

4. 12 जानेवारी

उत्तर : 10 जानेवारी

जागतिक हिंदी दिवस/ विश्व हिंदी दिवस का साजरी करतो ? 

• हिंदीला आंतरराष्ट्रीय भाषा म्हणून प्रोत्साहन देण्यासाठी.  

• जगभरातील शैक्षणिक संस्थांना हिंदी विषय म्हणून स्वीकारण्यासाठी प्रोत्साहित करणे.  

• भारतीय भाषेबद्दल जागरुकता निर्माण करणे आणि जगभरात तिला जागतिक भाषा म्हणून प्रोत्साहन देणे हा या दिवसाचा उद्देश आहे. 

• हिंदी भाषेचा वापर आणि संवर्धनाशी संबंधित जागरूकता पसरवण्यासाठी देखील हा दिवस साजरा करतात. 

जागतिक हिंदी दिवस 10 जानेवारीलाच का साजरी करतात ? 

• 10 जानेवारी 1975 रोजी नागपुरात पहिली जागतिक हिंदी परिषद पार पडली. 

• या दिनाच्या सन्मानार्थ दरवर्षी 10 जानेवारी रोजी जागतिक हिंदी दिवस साजरी करण्यात येतो. 

पहिला जागतिक हिंदी दिवस केव्हा साजरी करण्यात आला ? 

10 जानेवारी 2006 मध्ये पहिल्यांदा जागतिक हिंदी दिवस साजरी करण्यात आला. 

जागतिक हिंदी दिवस 2025 ची संकल्पना (थीम) काय आहे ? 

“वैश्विक एकता और सांस्कृतिक गर्व की आवाज़ हिंदी” ही जागतिक हिंदी दिवस 2025 ची संकल्पना (थीम) आहे.

या वर्षीची थीम जागतिक ऐक्य आणि सांस्कृतिक देवाणघेवाणीचे माध्यम म्हणून हिंदीचा प्रचार करण्यावर भर देते.

नोट :

जागतिक हिंदी दिवस : 10 जानेवारी

राष्ट्रीय हिंदी दिवस : 14 सप्टेंबर

राष्ट्रीय हिंदी दिवस केव्हा असतो ? 

14 सप्टेंबर 1949 रोजी संविधान सभेने हिंदी भाषा देशाची अधिकृत भाषा म्हणून स्वीकारली त्यामुळे 14 सप्टेंबर हा दिवस राष्ट्रीय हिंदी दिवस म्हणून साजरा करतात. 

इंटरपोल म्हणजे काय ? 

What is INTERPOL ? 

बातमी काय आहे ? 

अलिकडेच भारताने गुन्ह्यांचे विश्लेषण,त्यांना प्रतिबंध आणि गुन्हेगारांना पकडण्यासाठी इंटरपोल वर आधारित भारताची तपास यंत्रणा भारतपोल पोर्टल सुरू केले. 

Subject : GS - जागतिक संघटना, पोलीस प्रशासन, संरक्षण

सरळसेवा, पोलीस भरती, अग्निवीर , SSC GD, MPSC, UPSC परीक्षेसाठी विचारलेले / संभाव्य महत्त्वपूर्ण प्रश्न

प्रश्न) इंटरपोलचे मुख्यालय कोठे आहे ?

1. भारत

2. संयुक्त अमेरिका

3. स्वित्झर्लंड

4. फ्रान्स

उत्तर : फ्रान्स

इंटरपोल म्हणजे काय ?

• आंतरराष्ट्रीय गुन्हेगारी पोलीस संघटना (International Criminal Police Organization -INTERPOL), सामान्यत: इंटरपोल म्हणून ओळखली जाते.

• ही एक स्वतंत्र आंतरराष्ट्रीय संस्था आहे.

• ही सीमापार दहशतवाद, तस्करी आणि इतर गुन्ह्यांविरुद्ध आंतरराष्ट्रीय पोलीस सहकार्याची सुविधा देणारी आंतरराष्ट्रीय संस्था आहे.

• ही जगातील सर्वात मोठी आंतरराष्ट्रीय पोलीस संघटना आहे, जी 195 सदस्य देशांचे प्रतिनिधित्व करते.

• मुख्यालय : इंटरपोलचे मुख्यालय फ्रान्समधील ल्योन (Lyon) आहे.

इंटरपोल नोटीसचे किती प्रकार असतात आणि त्यांचा अर्थ काय असतो ?

• रेड नोटीस - एखाद्या व्यक्तीचे प्रत्यार्पण करण्याच्या दृष्टीकोनातून न्यायिक अधिकार क्षेत्र, खटला चालवण्यासाठी वा शिक्षा भोगण्यासाठी 'वाँटेड' असणाऱ्या व्यक्तीचा ठावठिकाणा शोधण्यासाठी.

• ब्लू नोटीस - एखाद्या गुन्ह्याच्या तपासामध्ये महत्त्वाच्या व्यक्तीबद्दलची माहिती, तिची ओळख पटवणं आणि ती कुठे आहे ते लोकेशन शोधणं यासाठी ही नोटीस काढली जाते.

• यलो नोटीस - हरवलेल्या व्यक्तींचा शोध, बहुतेकदा 18 वर्षांखालील मुलं, किंवा मग अशा व्यक्तींची ओळख पटवण्यासाठी जे स्वतःची ओळख सांगू शकत नाहीत.

• पर्पल नोटीस - गुन्हेगारांद्वारे वापरण्यात येणाऱ्या कार्यपद्धती - Modus Operandi, वस्तू,उपकरणं आणि लपण्याच्या पद्धतींबद्दलची माहिती देण्यासाठी वा मिळवण्यासाठी.

• ग्रीन नोटीस - एखादी व्यक्ती सार्वजनिक सुरक्षेसाठी धोका ठरण्याची शक्यता असल्यास तिच्या गुन्हेगारी कारवायांबद्दलचा इशारा देण्यासाठी

• ऑरेंज नोटीस - सार्वजनिक सुरक्षिततेसाठी गंभीर आणि अगदी स्पष्टपणे धोका ठरू शकेल अशा घटना, व्यक्ती, वस्तू वा प्रक्रियेबद्दलचा इशारा देण्यासाठी

• ब्लॅक नोटीस - ओळख न पटलेल्या मृतदेहांबद्दलची माहिती मिळवण्यासाठी

• इंटरपोल - युनायटेड नेशन्स सिक्युरिटी काऊन्सिल स्पेशल नोटीस - संयुक्त राष्ट्रसंघाच्या सुरक्षा परिषदेच्या निर्बंध समितीचं (Sanctions Committee) लक्ष्य असणाऱ्या व्यक्ती वा संघटनांबाबत ही नोटीस काढली जाते.

(नोट : सगळ पाठ करत बसू नका फक्त एकदा वाचून घ्या

जर प्रश्न आला रेड नोटीस, ब्लू नोटीस कशा संदर्भात आहे तर इंटरपोल संदर्भात.)