चालू घडामोडी 22, जानेवारी 2025 | विजय हजारे ट्रॉफी कोणी जिंकली ? | Who is the champion of the Vijay Hazare Trophy ?

Important Affairs

21-01-2025

चालू घडामोडी 21, जानेवारी 2025 | महाराष्ट्राचे नवीन निवडणूक आयुक्त कोण ? | Who is the new Election Commissioner of Maharashtra ?

महाराष्ट्राचे नवीन निवडणूक आयुक्त कोण ?

Who is the new Election Commissioner of Maharashtra ?

Subject : GS - नियुक्ती, राज्यशास्त्र - निवडणूक आयोग, स्थानिक स्वराज्य संस्था, घटना दुरुस्ती

सरळसेवा, तलाठी, वनरक्षक, पोलीस भरती, अग्निवीर , SSC GD, MPSC, UPSC परीक्षेसाठी विचारलेले / संभाव्य महत्त्वपूर्ण प्रश्न

प्रश्न) अलिकडेच महाराष्ट्र राज्य निवडणूक आयुक्तपदी खालील पैकी कोणाची नियुक्ती करण्यात आली आहे ?

1. श्री गिरीशचंद्र मुर्मू

2. श्री दिनेश वाघमारे

3. श्री शक्तिकांता दास

4. श्री राजीव कुमार

उत्तर : श्री दिनेश वाघमारे

बातमी काय आहे ?

• जेष्ठ सनदी अधिकारी श्री दिनेश वाघमारे यांची महाराष्ट्र राज्य निवडणूक आयुक्तपदी नियुक्ती करण्यात आली आहे.

• आगामी महानगरपालिका, नगरपालिका, जिल्हा परिषदांच्या निवडणुका घेण्याची जबाबदारी नवीन आयुक्तांवर असेल.

Dinesh Waghmare, Dinesh Waghmare kon ahe,

संविधानात 73 वी आणि 74 वी घटना दुरुस्ती कशा संदर्भात आहे ?

सन 1992 मध्ये स्थानिक स्वराज्य संस्थांना कायदेशिर दर्जा देण्यासाठी, तसेच देशाच्या जडणघडणीत त्यांना योग्य ते स्थान देण्यासाठी भारतीय संविधानात 73 वी आणि 74 वी घटना दुरुस्ती करण्यात आली.

राज्य निवडणूक आयोगाची स्थापना कोणत्या कलमा अंतर्गत करण्यात आली ?

या घटना दुरुस्तीअन्वये, स्थानिक स्वराज्य संस्थांच्या निवडणुका मुदतीत व स्वच्छ, निष्पक्ष आणि पारदर्शक वातावरणात पार पाडण्यासाठी प्रत्येक राज्यासाठी कलम 243-K आणि 243-ZA अंतर्गत स्वतंत्र राज्य निवडणूक आयोगाची स्थापना करण्यात आली.

महाराष्ट्रात राज्य निवडणूक आयोगाची स्थापना केव्हा करण्यात आली ?

महाराष्ट्रात राज्य निवडणूक आयोगाची स्थापना 26 एप्रिल 1994 रोजी केली गेली.

भारतीय संविधानातील कलम 243-K कशाशी संबंधित आहे ?

(SSC CHSL 2022)

• भारतीय संविधानातील कलम 243-K पंचायतींच्या निवडणूकांशी संबंधित आहे.

• कलम 243-K नुसार ग्रामीण भागातील स्थानिक स्वराज्य संस्था (जिल्हा परिषद, पंचायत समिती व ग्रामपंचायत) यांच्या निवडणुका घेण्याची संविधानिक जबाबदारी राज्य निवडणूक आयोगावर सोपविण्यात आलेली आहे.

भारतीय राज्यघटनेचे कलम 243-ZA कशाशी संबंधित आहे ?

• भारतीय राज्यघटनेचे कलम 243-ZA नगरपालिकांच्या निवडणुकांशी संबंधित आहे.

• कलम 243-ZA नुसार नागरी भागातील स्थानिक स्वराज्य संस्था (महानगरपालिका, नगर परिषद व नगर पंचायत) यांच्या निवडणुका घेण्याची संविधानिक जबाबदारी राज्य निवडणूक आयोगावर सोपविण्यात आलेली आहे.

“स्थानिक स्वराज्य संस्था” म्हणजे काय ?

“स्थानिक स्वराज्य संस्थां” मध्ये नागरी भागातील महानगरपालीका, नगरपरिषदा व नगरपंचायती व ग्रामीण भागातील जिल्हापरिषदा, पंचायत समित्या तसेच ग्रामपंचायतीं या स्थानिक स्वराज्य संस्थांचा समावेश होतो.

Important Affairs

21-01-2025

चालू घडामोडी 21, जानेवारी 2025 | मणिपूर, त्रिपुरा आणि मेघालय स्थापना दिन

State Foundation Day of Meghalaya, Manipur and Tripura

Subject : GS - दिनविशेष, राज्यशास्त्र, भूगोल

प्रश्न) मणिपूर, त्रिपुरा आणि मेघालय यांना राज्याचा दर्जा केव्हा मिळाला ?

1. 21 जानेवारी, 1956

2. 21 जानेवारी, 1960

3. 21 जानेवारी, 1972

4. 21 जानेवारी, 1978

उत्तर : 21 जानेवारी, 1972

बातमी काय आहे ?

• महाराष्ट्राचे राज्यपाल सी पी राधाकृष्णन यांच्या प्रमुख उपस्थितीत आज महाराष्ट्र राजभवन येथे मणिपूर, मेघालय आणि त्रिपुरा या तीन राज्यांचा राज्य स्थापना दिवस साजरा करण्यात आला.

• ‘एक भारत श्रेष्ठ भारत’ कार्यक्रमांतर्गत आयोजित राज्य स्थापना दिवस साजरे केल्यामुळे त्या त्या राज्यांची भाषा, लोककला, जीवनशैली यांचा सर्वांना परिचय होत असून राष्ट्रीय एकात्मतेची भावना दृढ होत असल्याचे राज्यपालांनी सांगितले.

मणिपूर, त्रिपुरा आणि मेघालय स्थापना दिन केव्हा असतो ?

• भारतातील तीन प्रमुख ईशान्येकडील राज्ये, मणिपूर, त्रिपुरा आणि मेघालय दरवर्षी 21 जानेवारी रोजी त्यांचा राज्य स्थापना दिन साजरा करतात.

• हा दिवस या राज्यांचे ऐतिहासिक, सांस्कृतिक आणि राजकीय महत्त्व प्रतिबिंबित करतो.

मणिपूर, त्रिपुरा आणि मेघालय यांना राज्याचा दर्जा केव्हा मिळाला ?

• 21 जानेवारी, 1972 रोजी, तिन्ही राज्ये ईशान्य क्षेत्र (पुनर्गठन) कायदा, 1971 अंतर्गत पूर्ण राज्ये बनली.

मणिपूर राज्या बद्दल परीक्षेसाठी IMP वनलाईनर पॉईंट्स :

• मणिपूर चा अर्थ "रत्नजडित जमीन" असा होतो.

• मणिपूर राज्याची राजधानी इम्फाळ आहे.

• मणिपूर राज्याला लागून म्यानमार देशाची सीमा आहे.

त्रिपुरा राज्या बद्दल परीक्षेसाठी IMP वनलाईनर पॉईंट्स :

• त्रिपुरा राज्याला लागून बांगलादेश देशाची सीमा आहे.

• बांगलादेशने भारताच्या त्रिपुरा राज्याला उत्तर, पश्चिम आणि दक्षिण दिशांनी वेढलेले आहे.

• आगरताळा ही त्रिपुरा राज्याची राजधानी आहे.

मेघालय राज्या बद्दल परीक्षेसाठी IMP वनलाईनर पॉईंट्स :

• मेघालय, या शब्दशः अर्थ ढगांचे निवासस्थान असा होतो, हे राज्य प्रामुख्याने डोंगराळ राज्य आहे.

• मेघालय राज्याची राजधानी शिलाँग आहे.

• मेघालय भारतामधील सर्वाधिक पाऊस पडणारे राज्य आहे.

• मावसीनराम हे जगातील सर्वात जास्त पाऊस पडणारे ठिकाण मेघालय राज्यात आहे.

• त्याचबरेर चेरापुंजी हे ठिकाणही मेघालय राज्यात आहे.

• मेघालय राज्यात प्रामुख्याने गारो, खासी आणि जयंतिया या आदिवासी समुदायाचे लोक राहतात.

• गारो, खासी आणि जयंतिया टेकड्या मेघालय राज्यात आहे.