चालू घडामोडी 25, जानेवारी 2024 | हमारा संविधान हमारा सन्मान मोहीम

Important Affairs

23-01-2025

चालू घडामोडी 23, जानेवारी 2025 | सुकन्या समृद्धी योजना | Sukanya Samriddhi Yojana

सुकन्या समृद्धी योजना

Sukanya Samriddhi Yojana

Subject : GS - सरकारी योजना

सरळसेवा, तलाठी, वनरक्षक, पोलीस भरती, अग्निवीर , SSC GD, MPSC, UPSC परीक्षेसाठी विचारलेले / संभाव्य महत्त्वपूर्ण प्रश्न

प्रश्न) सुकन्या समृद्धी योजने बद्दल खालील विधानांचा विचार करा आणि योग्य विधान विधाने असलेला पर्याय निवडा.

अ) ही योजना 22 जानेवारी 2015 रोजी सुरू करण्यात आली आहे.

ब) ही योजना बेटी बचाओ, बेटी पढाओ मोहिमेचा एक भाग आहे.

क) मुलीच्या शिक्षण आणि लग्नाच्या खर्चास मदत म्हणून ही योजना तयार केलेली आहे.

पर्याय :

1. फक्त अ आणि ब बरोबर

2. फक्त अ आणि क बरोबर

3. फक्त ब आणि क बरोबर

4. अ, ब आणि क बरोबर

उत्तर : अ, ब आणि क बरोबर

बातमी काय आहे ?

• 22 जानेवारी 2025 रोजी सुकन्या समृद्धी योजनेची 10 वर्षे पूर्ण होत आहेत.

• नोव्हेंबर 2024 पर्यंत, 4.1 कोटी सुकन्या समृद्धी खाती उघडली गेली आहेत, जी योजनेचे यश आणि सर्वसमावेशकता आणि प्रगतीला चालना देण्यासाठीची या योजनेची भूमिका अधोरेखित करते.

सुकन्या समृद्धी योजना केव्हा सुरू करण्यात आली ?

22 जानेवारी 2015 रोजी पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी बेटी बचाओ, बेटी पढाओ मोहिमेचा एक भाग म्हणून सुकन्या समृद्धी योजना सुरू केली.

सुकन्या समृद्धी योजनेचे उद्दिष्ट काय ?

सुकन्या समृद्धी योजना का सुरू करण्यात आली ?

• मुलीच्या शिक्षण आणि लग्नाच्या खर्चास मदत म्हणून ही योजना तयार केलेली आहे.

• या योजनेमार्फत केलेली गुंतवणूक मुलीच्या शिक्षणास आणि लग्नासाठी लागणाऱ्या खर्चासाठी उपयोगी पडू शकते.

• मुलींच्या भविष्यातील कल्याणासाठी बचतीला प्रोत्साहन देण्यासाठी.

• मुलींची आर्थिक सुरक्षा आणि सामाजिक सशक्तीकरणासाठी बेटी पढाओ मोहिमेचा एक भाग म्हणून सुकन्या समृद्धी योजना सुरू करण्यात आली.

सुकन्या समृद्धी योजना काय आहे ?

• सरकारची केवळ मुलींसाठीची ही योजना आहे.

• सुकन्या समृद्धी योजनेअंतर्गत बचत खाते उघडून देण्यात येते. या बचत खात्याला सुकन्या समृद्धी खाते असे देखील म्हटले जाते.

• वयोगट 10 वर्षांच्या कमी मुलींचे खाते पोस्ट ऑफिस, राष्ट्रीय बँक, अन्य एजन्सीमार्फत उघडले जाऊ शकते.

सुकन्या समृद्धी योजनेची पात्रता आणि तरतूद

• या योजनेत मुलीच्या जन्मापासून ती 10 वर्षांची होईपर्यंत मुलीच्या नावावर हे खाते उघडता येते.

• एका मुलीसाठी एकच बँक अकाउंट उघडता येईल.

• प्रति कुटुंब जास्तीत जास्त 2 सुकन्या समृद्धी खाते (दोन मुलींसाठी) उघडू शकते. (जुळ्या अपत्यांसाठी अपवाद).

• सुकन्या समृद्धी योजनेअंतर्गत कमीत कमी 250 रुपये आणि जास्तीत जास्त 1.5 लाख रूपयांची एका वर्षात गुंतवणूक करता येईल.

• मुलीचे वय 18 वर्षे पूर्ण झाल्यावर जमा राशीमधून 50 % रक्कम आणि मुलीचे वय 21 वर्षाचे झाल्यास तसेच मुलीचे लग्न झाल्यास पूर्ण जमा राशी (Deposit) काढता येऊ शकते.

सुकन्या समृद्धी योजनेचा फायदा काय ?

• आकर्षक व्याजदर : सुकन्या समृद्धी योजना इतर अनेक बचत योजनांपेक्षा जास्त व्याजदर (8.2%) देते, ज्यामुळे ती एक फायदेशीर दीर्घकालीन गुंतवणूक पर्याय बनते.

• करमुक्त : गुंतवणूकीवर प्राप्तिकर कायद्याच्या कलम 80C अंतर्गत कर सूट देखील उपलब्ध आहे.

• करमुक्त व्याज : सुकन्या समृद्धी खात्यावर मिळणारे व्याज पूर्णपणे करमुक्त असते.

• मॅच्युरिटीवर कर सूट : अंतिम मॅच्युरिटी रक्कम, मुद्दल आणि जमा झालेल्या व्याजासह, करमुक्त आहे.

सुकन्या समृद्धी योजना करमुक्त आहे का ?

हो, सुकन्या समृद्धी योजनेत गुंतवणूक केल्यावर, प्राप्तिकर कायद्याच्या कलम 80C (80C of Income Tax Act) अंतर्गत कर सूट देखील उपलब्ध आहे.

Important Affairs

23-01-2025

चालू घडामोडी 23, जानेवारी 2025 | नेताजी सुभाषचंद्र बोस जयंती | Netaji Subhas Chandra Bose

नेताजी सुभाषचंद्र बोस जयंती

Netaji Subhas Chandra Bose

नेताजी सुभाष चंद्र बोस यांना जयंती दिनी विनम्र अभिवादन 💐💐🙏

Subject : GS - दिनविशेष, व्यक्ती, इतिहास - आधुनिक भारताचा इतिहास

प्रश्न) दरवर्षी देशात पराक्रम दिन केव्हा साजरी करण्यात येतो ?

1. 15 ऑगस्ट

2. 23 जानेवारी

3. 26 जानेवारी

4. 1 मे

उत्तर : 23 जानेवारी

पराक्रम दिन केव्हा आणि का साजरी केला जातो ?

• नेताजी सुभाष चंद्र बोस यांच्या स्मरणार्थ 23 जानेवारी हा दिवस पराक्रम दिन म्हणून साजरा केला जातो.

• 2021 मध्ये भारत सरकारने नेताजी सुभाष चंद्र बोस यांचा जन्मदिवस पराक्रम दिवस म्हणून साजरी करण्याचा निर्णय घेतला.

• तरुणांमध्ये देशभक्ती जागरूक करणे तसेच आलेल्या आव्हानांना सामोरे जाण्यासाठी निडरता, सामर्थ अशा गुणांची जोपासना करण्याच्या उद्देशाने पराक्रम दिन साजरा केला जातो.

नेताजी सुभाष चंद्र बोस यांबद्दल परीक्षेसाठी IMP वनलाईनर पॉईंट्स :

जन्म आणि शिक्षण :

• नेताजी सुभाष चंद्र बोस यांचा जन्म 23 जानेवारी 1897 मध्ये ओडिशातील कटक येथे झाला.

• लहानपणापासूनच त्यांच्यावर स्वामी विवेकानंदांच्या विचारांचा प्रभाव होता. "माणुसकी हाच खरा धर्म " यावर त्यांची नितांत श्रद्धा होती.

• त्यांनी तत्त्वज्ञान विषयात BA चे शिक्षण घेतले.

• 1920 साली वडिलांच्या इच्छेसाठी त्यांनी इंडियन सिविल सर्विस सेवा (ICS) उत्तीर्ण केली परंतु परकीय सत्तेची सेवा न करण्याच्या निश्चयामुळे त्यांनी राजीनामा दिला आणि स्वतःला देशसेवेच्या कार्यात वाहून घेतले.

स्वातंत्र्य चळवळीतील सहभाग आणि काँग्रेस अधिवेशनाचे अध्यक्ष :

• 1930 साली सविनय कायदेभंगाच्या चळवळी दरम्यान त्यांना अटक करण्यात आली.

• 1938 मध्ये काँग्रेसच्या हरिपुरा अधिवेशनाचे त्यांनी अध्यक्ष पद भूषविले.

• 1939 मध्ये पट्टाभी सीतारामय्या यांचा पराभव करून काँग्रेसच्या त्रिपुरा अधिवेशनाचे अध्यक्ष म्हणून त्यांची पुन्हा निवड झाली. गांधीजीं बरोबर असलेल्या वैचारिक मतभेदामुळे त्यांनी राजीनामा दिला.

फॉरवर्ड ब्लॉकची स्थापना कोणी केली ?

नेताजी सुभाष चंद्र बोस यांनी 1939 मध्ये फॉरवर्ड ब्लॉकची स्थापना केली.

नेताजी सुभाष चंद्र बोस यांची नजर कैदेतून सुटका :

• ब्रिटिश नजर कैदेतून पठाणाच्या वेशात ते निसटले व पेशावर,काबुल,मॉस्को (रशिया), रोम मार्गे ते जर्मनीत बर्लिन येथे पोहोचले.

• बर्लिन येथून नेताजी सुभाषचंद्र बोस यांनी आझाद हिंद रेडिओ चालविला, या आकाशवाणी वरून त्यांनी लोकांना ब्रिटिशांविरुद्ध लढण्यास प्रवृत्त केले.

• बर्लिन येथे नेताजी सुभाषचंद्र बोस यांनी फ्री इंडिया सेंटरची स्थापना केली.

आझाद हिंद सेना आणि हंगामी सरकारची स्थापना :

• दुसऱ्या महायुद्धात पकडलेल्या ब्रिटिश भारतीय सैनिकांची सुटका करून त्यांनी आझाद हिंद फौजेचे नेतृत्व केले.

• 21 ऑक्टोंबर 1943 रोजी नेताजी सुभाष चंद्र बोस यांनी सिंगापूर येथे हंगामी सरकारची स्थापना केली.

• नेताजी सुभाष चंद्र बोस यांनी स्थापन केलेल्या हंगामी सरकारला सुमारे 13 देशांनी मान्यता दिली.

• नेताजी सुभाष चंद्र बोस यांनी उभ्या केलेल्या या आझाद हिंद फौजेने पुढे भारताला स्वातंत्र्य मिळवण्यात मोलाचे योगदान दिले.

पहिल्यांदा भारताच्या धर्तीवर तिरंगा फडकवला :

• दुसऱ्या महायुद्धाच्या काळात जपानी शाही सेनेनं 23 मार्च 1943 ला अंदमान आणि निकोबार द्वीपसमूहांवर कब्जा केला.

• त्यांनतर अंदमान निकोबार द्वीपसमूह आझाद हिंद सेनेच्या अंतरिम सरकारकडे सोपवण्याची घोषणा जपानच्या पंतप्रधानांनी , ६ नोव्हेंबर १९४३ ला टोक्योमध्ये ग्रेटर इस्ट एशियाटीक नेशन्सच्चया सभेत केली.

• त्यांनतर नेताजी सुभाषचंद्र बोस यांनी 29 ते 31 डिसेंबर 1943 दरम्यान अंदमान द्वीपसमूहाचा दौरा करत पहिल्यांदा भारताच्या धर्तीवर तिरंगा फडकवला.

• नेताजी सुभाषचंद्र बोस यांनी अंदमान आणि निकोबार बेटांना ब्रिटिश राजवटीपासून मुक्त केलेले प्रदेश म्हणून घोषित केले.

• नेताजी सुभाषचंद्र बोस यांनी अंदमान बेटाला शहीद आणि निकोबार बेटाला स्वराज्य असे नाव दिले होते.

नेताजी सुभाष चंद्र बोस यांच्या काही प्रसिद्ध घोषणा :

• " तुम मुझे खून दो मैं तुम्हे आजादी दूंगा "

• " जय हिंद "