सुकन्या समृद्धी योजना

Sukanya Samriddhi Yojana  

Subject : GS - सरकारी योजना

सरळसेवा, तलाठी, वनरक्षक, पोलीस भरती, अग्निवीर , SSC GD, MPSC, UPSC परीक्षेसाठी विचारलेले / संभाव्य महत्त्वपूर्ण प्रश्न

प्रश्न) सुकन्या समृद्धी योजने बद्दल खालील विधानांचा विचार करा आणि योग्य विधान विधाने असलेला पर्याय निवडा.

अ) ही योजना 22 जानेवारी 2015 रोजी सुरू करण्यात आली आहे. 

ब) ही योजना बेटी बचाओ, बेटी पढाओ मोहिमेचा एक भाग आहे.

क) मुलीच्या शिक्षण आणि लग्नाच्या खर्चास मदत म्हणून ही योजना तयार केलेली आहे. 

पर्याय : 

1. फक्त अ आणि ब बरोबर

2. फक्त अ आणि क बरोबर

3. फक्त ब आणि क बरोबर

4. अ, ब आणि क बरोबर

उत्तर : अ, ब आणि क बरोबर

बातमी काय आहे ? 

• 22 जानेवारी 2025 रोजी सुकन्या समृद्धी योजनेची 10 वर्षे पूर्ण होत आहेत. 

• नोव्हेंबर 2024 पर्यंत, 4.1 कोटी सुकन्या समृद्धी खाती उघडली गेली आहेत, जी योजनेचे यश आणि सर्वसमावेशकता आणि प्रगतीला चालना देण्यासाठीची या योजनेची भूमिका अधोरेखित करते.

सुकन्या समृद्धी योजना केव्हा सुरू करण्यात आली ? 

22 जानेवारी 2015 रोजी पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी बेटी बचाओ, बेटी पढाओ मोहिमेचा एक भाग म्हणून सुकन्या समृद्धी योजना सुरू केली.

सुकन्या समृद्धी योजनेचे उद्दिष्ट काय ? 

सुकन्या समृद्धी योजना का सुरू करण्यात आली ? 

• मुलीच्या शिक्षण आणि लग्नाच्या खर्चास मदत म्हणून ही योजना तयार केलेली आहे. 

• या योजनेमार्फत केलेली गुंतवणूक मुलीच्या शिक्षणास आणि लग्नासाठी लागणाऱ्या खर्चासाठी उपयोगी पडू शकते. 

• मुलींच्या भविष्यातील कल्याणासाठी बचतीला प्रोत्साहन देण्यासाठी.

• मुलींची आर्थिक सुरक्षा आणि सामाजिक सशक्तीकरणासाठी बेटी पढाओ मोहिमेचा एक भाग म्हणून सुकन्या समृद्धी योजना सुरू करण्यात आली. 

सुकन्या समृद्धी योजना काय आहे ? 

• सरकारची केवळ मुलींसाठीची ही योजना आहे.

• सुकन्या समृद्धी योजनेअंतर्गत बचत खाते उघडून देण्यात येते. या बचत खात्याला सुकन्या समृद्धी खाते असे देखील म्हटले जाते.

• वयोगट 10 वर्षांच्या कमी मुलींचे खाते पोस्ट ऑफिस, राष्ट्रीय बँक, अन्य एजन्सीमार्फत उघडले जाऊ शकते. 

सुकन्या समृद्धी योजनेची पात्रता आणि तरतूद

• या योजनेत मुलीच्या जन्मापासून ती 10 वर्षांची होईपर्यंत मुलीच्या नावावर हे खाते उघडता येते.

• एका मुलीसाठी एकच बँक अकाउंट उघडता येईल. 

• प्रति कुटुंब जास्तीत जास्त 2 सुकन्या समृद्धी खाते (दोन मुलींसाठी) उघडू शकते. (जुळ्या अपत्यांसाठी अपवाद).

• सुकन्या समृद्धी योजनेअंतर्गत कमीत कमी 250 रुपये आणि जास्तीत जास्त 1.5 लाख रूपयांची एका वर्षात गुंतवणूक करता येईल. 

• मुलीचे वय 18 वर्षे पूर्ण झाल्यावर जमा राशीमधून 50 % रक्कम आणि मुलीचे वय 21 वर्षाचे झाल्यास तसेच मुलीचे लग्न झाल्यास पूर्ण जमा राशी (Deposit) काढता येऊ शकते.

 सुकन्या समृद्धी योजनेचा फायदा काय ? 

• आकर्षक व्याजदर : सुकन्या समृद्धी योजना इतर अनेक बचत योजनांपेक्षा जास्त व्याजदर (8.2%) देते, ज्यामुळे ती एक फायदेशीर दीर्घकालीन गुंतवणूक पर्याय बनते.

• करमुक्त :  गुंतवणूकीवर प्राप्तिकर कायद्याच्या कलम 80C अंतर्गत कर सूट देखील उपलब्ध आहे. 

• करमुक्त व्याज : सुकन्या समृद्धी खात्यावर मिळणारे व्याज पूर्णपणे करमुक्त असते. 

• मॅच्युरिटीवर कर सूट : अंतिम मॅच्युरिटी रक्कम, मुद्दल आणि जमा झालेल्या व्याजासह, करमुक्त आहे. 

सुकन्या समृद्धी योजना करमुक्त आहे का ? 

हो, सुकन्या समृद्धी योजनेत गुंतवणूक केल्यावर, प्राप्तिकर कायद्याच्या कलम 80C (80C of Income Tax Act) अंतर्गत कर सूट देखील उपलब्ध आहे.

बेटी बचाओ, बेटी पढाओ योजना  

Beti Bachao Beti Padhao Scheme

Subject : GS - सरकारी योजना

सरळसेवा, तलाठी, वनरक्षक, पोलीस भरती, अग्निवीर , SSC GD, MPSC, UPSC परीक्षेसाठी विचारलेले / संभाव्य महत्त्वपूर्ण प्रश्न

प्रश्न) केंद्र सरकारने बेटी बचाओ बेटी पढाओ योजना केव्हा सुरू केली होती ? 

1. 22 जानेवारी 2010

2. 22 जानेवारी 2015

3. 22 जानेवारी 2020

4. 22 जानेवारी 2025

उत्तर : 22 जानेवारी 2015

बातमी काय आहे ? 

बेटी बचाओ बेटी पढाओ योजनेचा नुकताच 10वा वर्धापन दिन साजरा करण्यात आला.

बेटी बचाओ बेटी पढाओ योजना केव्हा सुरू करण्यात आली ? 

• पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी 22 जानेवारी 2015 रोजी बेटी बचाओ बेटी पढाओ ही योजना सुरू केली होती.

• बेटी बचाओ बेटी पढाओ या योजनेची सुरुवात हरियाणातील पानिपत येथून करण्यात आली. 

• बेटी बचाओ बेटी पढाओ ही योजना महिला आणि बाल विकास मंत्रालय, मानव संसाधन विकास मंत्रालय आणि आरोग्य आणि कुटुंब कल्याण मंत्रालय यांचा संयुक्त उपक्रम आहे.  

बेटी बचाओ बेटी पढाओ योजना का सुरू करण्यात आली ? 

भारत 2011 मध्ये बाललिंगगुणोत्तर किती होते ? 

• भारतातील बाललिंगगुणोत्तर 2011 मधील आकडेवारीनुसार 918 होते.

• म्हणजे 0 ते 6 वर्ष वयोगटातील प्रत्येक 1000 मुलांच्या संख्येमागे मुलींची संख्या फक्त 918 होती. 

• भारताची लोकसंख्या वाढत असतानाही मुलींचे प्रमाण कमी होते. याला आळा घालण्यासाठी सरकारने 22 जानेवारी 2015 रोजी बेटी बचाओ बेटी पढाओ ही योजना सुरू केली होती.

बेटी बचाओ बेटी पढाओ योजनेचे प्रमुख उद्दिष्ट्ये कोणते ?  

• पक्षपाती लिंगनिवडीच्या प्रक्रियेचे निर्मूलन करणे.

• मुलींचे अस्तित्त्व व संरक्षण सुनिश्चित करणे.

• मुलींना शिक्षणासाठी प्रोत्साहन देणे.

• यासाठी सरकार वेगवेगळ्या योजना राबवत आहे. 

उदाहरणार्थ : 

• सोनोग्राफीसारख्या तंत्राचा वापर गर्भाचं लिंग जाणून घेण्यासाठी केला जाऊ नये म्हणून हा कायदा अस्तित्वात आला.

• मुलींच्या शिक्षणासाठी आणि लग्नासाठी आर्थिक सुरक्षा देण्यासाठी सरकारने सुकन्या समृद्धी योजना सुरू केली.  

नेताजी सुभाषचंद्र बोस जयंती 

Netaji Subhas Chandra Bose

नेताजी सुभाष चंद्र बोस यांना जयंती दिनी विनम्र अभिवादन 💐💐🙏

Subject : GS - दिनविशेष, व्यक्ती, इतिहास - आधुनिक भारताचा इतिहास 

सरळसेवा, तलाठी, वनरक्षक, पोलीस भरती, अग्निवीर , SSC GD, MPSC, UPSC परीक्षेसाठी विचारलेले / संभाव्य महत्त्वपूर्ण प्रश्न

प्रश्न) दरवर्षी देशात पराक्रम दिन केव्हा साजरी करण्यात येतो ? 

1. 15 ऑगस्ट

2. 23 जानेवारी  

3. 26 जानेवारी

4. 1 मे 

उत्तर : 23 जानेवारी

पराक्रम दिन केव्हा आणि का साजरी केला जातो ?

• नेताजी सुभाष चंद्र बोस यांच्या स्मरणार्थ 23 जानेवारी हा दिवस पराक्रम दिन म्हणून साजरा केला जातो.

• 2021 मध्ये भारत सरकारने नेताजी सुभाष चंद्र बोस यांचा जन्मदिवस पराक्रम दिवस म्हणून साजरी करण्याचा निर्णय घेतला. 

• तरुणांमध्ये देशभक्ती जागरूक करणे तसेच आलेल्या आव्हानांना सामोरे जाण्यासाठी निडरता, सामर्थ अशा गुणांची जोपासना करण्याच्या उद्देशाने पराक्रम दिन साजरा केला जातो.

नेताजी सुभाष चंद्र बोस यांबद्दल परीक्षेसाठी IMP वनलाईनर पॉईंट्स : 

जन्म आणि शिक्षण : 

• नेताजी सुभाष चंद्र बोस यांचा जन्म 23 जानेवारी 1897 मध्ये ओडिशातील कटक येथे झाला.

• लहानपणापासूनच त्यांच्यावर स्वामी विवेकानंदांच्या विचारांचा प्रभाव होता. "माणुसकी हाच खरा धर्म " यावर त्यांची नितांत श्रद्धा होती.

• त्यांनी तत्त्वज्ञान विषयात BA चे शिक्षण घेतले.

• 1920 साली वडिलांच्या इच्छेसाठी त्यांनी इंडियन सिविल सर्विस सेवा (ICS) उत्तीर्ण केली परंतु परकीय सत्तेची सेवा न करण्याच्या निश्चयामुळे त्यांनी राजीनामा दिला आणि स्वतःला देशसेवेच्या कार्यात वाहून घेतले.

स्वातंत्र्य चळवळीतील सहभाग आणि काँग्रेस अधिवेशनाचे अध्यक्ष : 

• 1930 साली सविनय कायदेभंगाच्या चळवळी दरम्यान त्यांना अटक करण्यात आली.

• 1938 मध्ये काँग्रेसच्या हरिपुरा अधिवेशनाचे त्यांनी अध्यक्ष पद भूषविले.

• 1939 मध्ये पट्टाभी सीतारामय्या यांचा पराभव करून काँग्रेसच्या त्रिपुरा अधिवेशनाचे अध्यक्ष म्हणून त्यांची पुन्हा निवड झाली. गांधीजीं बरोबर असलेल्या वैचारिक मतभेदामुळे त्यांनी राजीनामा दिला.

फॉरवर्ड ब्लॉकची स्थापना कोणी केली ? 

नेताजी सुभाष चंद्र बोस यांनी 1939 मध्ये फॉरवर्ड ब्लॉकची स्थापना केली.

नेताजी सुभाष चंद्र बोस यांची नजर कैदेतून सुटका : 

• ब्रिटिश नजर कैदेतून पठाणाच्या वेशात ते निसटले व पेशावर,काबुल,मॉस्को (रशिया), रोम मार्गे ते जर्मनीत बर्लिन येथे पोहोचले.

• बर्लिन येथून नेताजी सुभाषचंद्र बोस यांनी आझाद हिंद रेडिओ चालविला, या आकाशवाणी वरून त्यांनी लोकांना ब्रिटिशांविरुद्ध लढण्यास प्रवृत्त केले.

• बर्लिन येथे नेताजी सुभाषचंद्र बोस यांनी फ्री इंडिया सेंटरची स्थापना केली.

आझाद हिंद सेना आणि हंगामी सरकारची स्थापना : 

• दुसऱ्या महायुद्धात पकडलेल्या ब्रिटिश भारतीय सैनिकांची सुटका करून त्यांनी आझाद हिंद फौजेचे नेतृत्व केले.

• 21 ऑक्टोंबर 1943 रोजी नेताजी सुभाष चंद्र बोस यांनी सिंगापूर येथे हंगामी सरकारची स्थापना केली. 

• नेताजी सुभाष चंद्र बोस यांनी स्थापन केलेल्या हंगामी सरकारला सुमारे 13 देशांनी मान्यता दिली. 

• नेताजी सुभाष चंद्र बोस यांनी उभ्या केलेल्या या आझाद हिंद फौजेने पुढे भारताला स्वातंत्र्य मिळवण्यात मोलाचे योगदान दिले.

पहिल्यांदा भारताच्या धर्तीवर तिरंगा फडकवला : 

• दुसऱ्या महायुद्धाच्या काळात जपानी शाही सेनेनं 23 मार्च 1943 ला अंदमान आणि निकोबार द्वीपसमूहांवर कब्जा केला.

• त्यांनतर अंदमान निकोबार द्वीपसमूह आझाद हिंद सेनेच्या अंतरिम सरकारकडे सोपवण्याची घोषणा जपानच्या पंतप्रधानांनी , ६ नोव्हेंबर १९४३ ला टोक्योमध्ये ग्रेटर इस्ट एशियाटीक नेशन्सच्चया सभेत केली. 

• त्यांनतर नेताजी सुभाषचंद्र बोस यांनी 29 ते 31 डिसेंबर 1943 दरम्यान अंदमान द्वीपसमूहाचा दौरा करत पहिल्यांदा भारताच्या धर्तीवर तिरंगा फडकवला. 

• नेताजी सुभाषचंद्र बोस यांनी अंदमान आणि निकोबार बेटांना ब्रिटिश राजवटीपासून मुक्त केलेले प्रदेश म्हणून घोषित केले. 

• नेताजी सुभाषचंद्र बोस यांनी अंदमान बेटाला शहीद आणि निकोबार बेटाला स्वराज्य असे नाव दिले होते.

नेताजी सुभाष चंद्र बोस यांच्या काही प्रसिद्ध घोषणा :  

• " तुम मुझे खून दो मैं तुम्हे आजादी दूंगा "

• " जय हिंद "

महात्मा गांधींना सर्वप्रथम राष्ट्रपिता कोणी म्हटले ? 

महात्मा गांधींना सर्वप्रथम राष्ट्रपिता असे नेताजी सुभाष चंद्र बोस यांनी संबोधले.

अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प

President of the United States : Donald Trump

Subject : GS 

सरळसेवा, तलाठी, वनरक्षक, पोलीस भरती, अग्निवीर , SSC GD, MPSC, UPSC परीक्षेसाठी विचारलेले / संभाव्य महत्त्वपूर्ण प्रश्न

प्रश्न) खालील विधानांचा विचार करा आणि योग्य विधान/ विधाने असलेला पर्याय निवडा. 

अ) नुकतेच डोनाल्ड ट्रम्प अमेरिकेचे ४७ वे राष्ट्राध्यक्ष बनले. 

ब) अमेरिकेच्या राष्ट्राध्यक्षांचा कार्यकाळ चार वर्षांचा असतो.

पर्याय : 

1. फक्त अ बरोबर 

2. फक्त ब बरोबर 

3. अ आणि ब दोन्ही योग्य

4. अ आणि ब दोन्ही अयोग्य

उत्तर : अ आणि ब दोन्ही योग्य

अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष (राष्ट्रपती) यांबद्दल परीक्षेसाठी IMP वनलाईनर पॉईंट्स : 

President of the United States : 

• नुकतेच अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष म्हणून डोनाल्ड ट्रम्प यांनी दुसऱ्यांदा शपथ घेतली. 

• यावेळी डोनाल्ड ट्रम्प अमेरिकेचे 47 वे राष्ट्राध्यक्ष आहे.

• यापूर्वी 2017 ते 2021 दरम्यान डोनाल्ड ट्रम्प यांनी पहिल्यांदा अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष म्हणून पदभार सांभाळला आहे. 

• 20 जानेवारी 2025 मध्ये डोनाल्ड ट्रम्प दुसऱ्यांदा अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष झाले. 

• अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष हे अमेरिका देशाचे राष्ट्रप्रमुख व सरकारप्रमुख असतात.

• राष्ट्राध्यक्ष अमेरिकेचे सैन्यप्रमुख असतात.  

• अमेरिकेचा राष्ट्राध्यक्ष दर चार वर्षांनी होणाऱ्या सार्वत्रिक निवडणुकीमधून निवडला जातो.

अमेरिकेच्या राष्ट्राध्यक्षांचा कार्यकाळ किती वर्षांचा असतो ? 

• अमेरिकेच्या राष्ट्राध्यक्षांचा कार्यकाळ 4 वर्षांचा असतो.

अमेरिकेत एक व्यक्ती जास्तीत जास्त किती वेळा राष्ट्राध्यक्ष होऊ शकतो ? 

• अमेरिकेत एक व्यक्ती जास्तीत जास्त दोन वेळा म्हणजेच 8 वर्षे अमेरिकेच्या राष्ट्राध्यक्षपदी राहू शकतो. 

अमेरिकेच्या राष्ट्राध्यक्षांच्या अधिकृत कार्यालय व निवासस्थानाचे नाव काय ? 

• वॉशिंग्टन, डी.सी. ह्या अमेरिकेच्या राजधानीमधील व्हाइट हाउस (White House) हे राष्ट्राध्यक्षाचे अधिकृत कार्यालय व निवासस्थान आहे.

• जेम्स होबन (James Hoban) हे व्हाइट हाउस चे शिल्पकार (Architect) आहे.

कोणत्या जिल्ह्याचे कोण बनले पालकमंत्री ?

Maharashtra Guardian Ministers List

Subject : GS - नियुक्ती, राज्यशास्त्र - राज्य विधानमंडळ, स्थानिक स्वराज्य संस्था 

सरळसेवा, तलाठी, वनरक्षक, पोलीस भरती, अग्निवीर , SSC GD, MPSC, UPSC परीक्षेसाठी विचारलेले / संभाव्य महत्त्वपूर्ण प्रश्न

प्रश्न) महाराष्ट्रात, जिल्हा नियोजन समितीचे पदसिद्ध अध्यक्ष कोण असतात ? 

(सरळसेवा, महाराष्ट्र जिल्हा परिषद 2014)

1. जिल्हाधिकारी

2. जिल्ह्याचे पालकमंत्री

3. जिल्हा नियोजन अधिकारी

4. मुख्य कार्यकारी अधिकारी

उत्तर : जिल्ह्याचे पालकमंत्री

बातमी काय आहे ? 

महाराष्ट्र राज्याचे मंत्री आणि राज्यमंत्री यांची जिल्हा पालकमंत्री तसेच सह-पालकमंत्री म्हणून सामान्य प्रशासन विभागाने नियुक्ती केली आहे.

पालकमंत्री म्हणजे काय ?

• पालकमंत्री हे जिल्ह्याचे पालक म्हणून काम पाहतात. 

• राज्य सरकारद्वारे राज्यातील विशिष्ट जिल्ह्याच्या विकासावर देखरेख ठेवण्यासाठी पालकमंत्र्यांची नियुक्ती केली जाते. 

• पालकमंत्री जिल्ह्यातील विविध राज्य सरकारच्या योजना आणि कार्यक्रमांच्या अंमलबजावणीवर देखरेख ठेवतात आणि जिल्ह्याचे प्रशासन कार्यक्षमतेने कार्यरत असल्याची खात्री करतात.

पालकमंत्रिपद इतके महत्त्वाचे का असतं ? 

• जिल्ह्याचं प्रशासन नीट आणि कार्यक्षमतेनं कार्यरत आहे ना, तसेच जिल्ह्याच्या विकासावर देखरेख ठेवण्याचं काम जिल्ह्यातील पालकमंत्र्यांच असतं.

• लोकनियुक्त सरकार आणि जिल्हा प्रशासन यांच्यातील महत्त्वाचं धागा म्हणूनही पालकमंत्रिपदाकडे पाहिलं जातं.

• त्या जिल्ह्यातील नैसर्गिक आपत्ती असो किंवा कुठलीही योजना असो किंवा लोकोपयोगी कोणतेही काम असो, किंवा अगदी शासकीय समारंभ असोत, पालकमंत्री या सगळ्यांच्या केंद्रस्थानी असतो.

• मोठमोठ्या योजनांसाठी जमीन अधिग्रहण करणे, एक्सप्रेस वे, विमानतळ, रेल्वे, महाराष्ट्र औद्योगिक विकास महामंडळ आणि इतर विविध योजनांमध्ये जिल्हा नियोजन समिती आणि या समितीचे पदसिद्ध अध्यक्ष म्हणून पालकमंत्री यांची मोठी भूमिका असते.

• जिल्ह्यात स्थानिक स्वराज्य संस्थांना मिळणारा निधी आणि त्यांच्या अर्थसंकल्पावरही पालकमंत्र्यांचा मोठा प्रभाव असतो.

महाराष्ट्रात, जिल्हा नियोजन समितीचे पदसिद्ध अध्यक्ष कोण असतात ? 

• महाराष्ट्रात, जिल्हा नियोजन समितीचे पदसिद्ध अध्यक्ष जिल्ह्याचे पालकमंत्री असतात. 

• महाराष्ट्र जिल्हा नियोजन समित्या अधिनियम, 1998 आणि त्यातील नियमांनुसार, जिल्ह्याचे पालकमंत्री यांची महाराष्ट्रातील जिल्हा नियोजन समितीचे अध्यक्ष म्हणून नामनिर्देशन केले जाते.

जिल्हा नियोजन समिती (District Planning Committee) म्हणजे काय ? 

जिल्हा नियोजन समितीची स्थापना कोण करतं ? 

• जिल्हा नियोजन समिती ही भारतीय राज्यघटनेच्या कलम 243 ZD नुसार जिल्हा स्तरावर जिल्हा आणि त्याखालील नियोजनासाठी तयार केलेली समिती आहे.  

• जिल्ह्यातील जिल्हा परिषदा, ग्रामपंचायती, नगर पंचायत, नगरपरिषदा आणि महानगरपालिका यांनी तयार केलेल्या योजनांचे एकत्रीकरण करण्यासाठी आणि जिल्ह्यासाठी प्रारूप विकास आराखडा तयार करण्यासाठी शासन प्रत्येक जिल्ह्यात जिल्हा नियोजन समिती स्थापन करते.

1. गडचिरोली : मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस (सहपालकमंत्री - ॲड. आशिष जयस्वाल)

2. मुंबई शहर : उपमुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे

3. ठाणे : उपमुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे

4. पुणे : उपमुख्यमंत्री अजित पवार

5. बीड : उपमुख्यमंत्री अजित पवार

6. नागपूर : चंद्रशेखर बावनकुळे

7. अमरावती : चंद्रशेखर बावनकुळे

8. अहिल्यानगर : राधाकृष्ण विखे-पाटील

9. वाशीम : हसन मुश्रीफ

10. सांगली : चंद्रकांत पाटील

11. नाशिक : गिरीश महाजन (नियुक्ती स्थगित)

12. पालघर : गणेश नाईक

13. जळगाव : गुलाबराव पाटील

14. यवतमाळ : संजय राठोड

15. मुंबई उपनगर : ॲड.आशिष शेलार ( सहपालकमंत्री- मंगलप्रभात लोढा)

16. रत्नागिरी : उदय सामंत

17. धुळे : जयकुमार रावल

18. जालना : श्रीमती पंकजा मुंडे

19. नांदेड : अतुल सावे

20. चंद्रपूर : डॉ.अशोक उईके

21. सातारा : शंभूराज देसाई

22. रायगड : कु.आदिती तटकरे (नियुक्ती स्थगित)

23. लातूर : शिवेंद्रसिंह भोसले

24. नंदुरबार : ॲड.माणिकराव कोकाटे

25. सोलापूर : जयकुमार गोरे

26. हिंगोली : नरहरी झिरवाळ

27. भंडारा : संजय सावकारे

28. छत्रपती संभाजीनगर : संजय शिरसाट

29. धाराशिव : प्रताप सरनाईक

30. बुलढाणा : मकरंद जाधव (पाटील)

31. सिंधुदुर्ग : नितेश राणे

32. अकोला : आकाश फुंडकर

33. गोंदिया : बाबासाहेब पाटील

34. कोल्हापूर : प्रकाश आबिटकर (सहपालकमंत्री- श्रीमती माधुरी मिसाळ)

35. वर्धा : डॉ.पंकज भोयर आणि

36. परभणी : श्रीमती मेघना बोर्डीकर

विजय हजारे ट्रॉफी कोणी जिंकली ? 

Who is the champion of the Vijay Hazare Trophy ?

Subject : GS - खेळ

सरळसेवा, तलाठी, वनरक्षक, पोलीस भरती, अग्निवीर , SSC GD, MPSC, UPSC परीक्षेसाठी विचारलेले / संभाव्य महत्त्वपूर्ण प्रश्न

प्रश्न) विजय हजारे ट्रॉफी (2024-25) खालील पैकी कोणी जिंकली ? 

1. सौराष्ट्र

2. कर्नाटक

3. विदर्भ

4. मुंबई 

उत्तर : कर्नाटक 

बातमी काय आहे ? 

• कर्नाटकाने विदर्भावर अंतिम सामन्यात 36 धावांनी मात करून विजय हजारे ट्रॉफी जिंकली.

• गुजरात राज्यातील वडोदरा येथिल कोटाम्बी स्टेडियमवर हा अंतिम सामना खेळला गेला. 

• कर्नाटकाने पाचव्यांदा विजय हजारे ट्रॉफी जिंकली.

विजय हजारे ट्रॉफी बद्दल परीक्षेसाठी IMP वनलाईनर पॉईंट्स :

विजेता संघ : कर्नाटक

कर्नाटकचा कर्णधार : मयंक अग्रवाल (Mayank Agarwal)

उपविजेता संघ : विदर्भ 

विदर्भाचा कर्णधार : करुण नायर (Karun Nair) 

टॉप परफॉर्मर्स 

• मालिकावीर (Player of the Series) : करुण नायर (विदर्भ) स्पर्धेत ७७९ धावा. 

• सर्वोत्कृष्ट गोलंदाज (Top Bowler) : अर्शदीप सिंग (पंजाब) 20 विकेट्स

विजय हजारे ट्रॉफी कोणत्या खेळाशी संबंधित आहे ? 

• विजय हजारे ट्रॉफी ही भारताची प्रमुख देशांतर्गत एकदिवसीय क्रिकेट स्पर्धा आहे. 

• ज्याला महान क्रिकेटपटू विजय हजारे यांचे नाव देण्यात आले आहे. 

• विजय हजारे ट्रॉफीला रणजी वनडे ट्रॉफी म्हणूनही ओळखले जाते.

• खेळाडूंसाठी राष्ट्रीय निवडीसाठी त्यांची प्रतिभा प्रदर्शित करण्यासाठी विजय हजारे ट्रॉफी हे एक महत्त्वाचे व्यासपीठ आहे. 

• विजय हजारे यांचा जन्म 11 मार्च 1915 रोजी महाराष्ट्रातील सांगली येथे झाला.

• प्रथमश्रेणीत क्रिकेट मध्ये तिहेरी शतक (300) झळकावणारे विजय हजारे हे पहिले भारतीय फलंदाज होते.

महाराष्ट्राचे नवीन निवडणूक आयुक्त कोण ? 

Who is the new Election Commissioner of Maharashtra ?

Subject : GS - नियुक्ती, राज्यशास्त्र - निवडणूक आयोग, स्थानिक स्वराज्य संस्था, घटना दुरुस्ती

सरळसेवा, तलाठी, वनरक्षक, पोलीस भरती, अग्निवीर , SSC GD, MPSC, UPSC परीक्षेसाठी विचारलेले / संभाव्य महत्त्वपूर्ण प्रश्न

प्रश्न) अलिकडेच महाराष्ट्र राज्य निवडणूक आयुक्तपदी खालील पैकी कोणाची नियुक्ती करण्यात आली आहे ? 

1. श्री गिरीशचंद्र मुर्मू

2. श्री दिनेश वाघमारे

3. श्री शक्तिकांता दास 

4. श्री राजीव कुमार

उत्तर : श्री दिनेश वाघमारे

बातमी काय आहे ? 

• जेष्ठ सनदी अधिकारी श्री दिनेश वाघमारे यांची महाराष्ट्र राज्य निवडणूक आयुक्तपदी नियुक्ती करण्यात आली आहे. 

• आगामी महानगरपालिका, नगरपालिका, जिल्हा परिषदांच्या निवडणुका घेण्याची जबाबदारी नवीन आयुक्तांवर असेल. 

संविधानात 73 वी आणि 74 वी घटना दुरुस्ती कशा संदर्भात आहे ? 

सन 1992 मध्ये स्थानिक स्वराज्य संस्थांना कायदेशिर दर्जा देण्यासाठी, तसेच देशाच्या जडणघडणीत त्यांना योग्य ते स्थान देण्यासाठी भारतीय संविधानात 73 वी आणि 74 वी घटना दुरुस्ती करण्यात आली.

राज्य निवडणूक आयोगाची स्थापना कोणत्या कलमा अंतर्गत करण्यात आली ? 

या घटना दुरुस्तीअन्वये, स्थानिक स्वराज्य संस्थांच्या निवडणुका मुदतीत व स्वच्छ, निष्पक्ष आणि पारदर्शक वातावरणात पार पाडण्यासाठी प्रत्येक राज्यासाठी कलम 243-K आणि 243-ZA अंतर्गत स्वतंत्र राज्य निवडणूक आयोगाची स्थापना करण्यात आली.

महाराष्ट्रात राज्य निवडणूक आयोगाची स्थापना केव्हा करण्यात आली ? 

महाराष्ट्रात राज्य निवडणूक आयोगाची स्थापना 26 एप्रिल 1994 रोजी केली गेली.

भारतीय संविधानातील कलम 243-K कशाशी संबंधित आहे ? 

(SSC CHSL 2022)

• भारतीय संविधानातील कलम 243-K पंचायतींच्या निवडणूकांशी संबंधित आहे.

• कलम 243-K नुसार ग्रामीण भागातील स्थानिक स्वराज्य संस्था (जिल्हा परिषद, पंचायत समिती व ग्रामपंचायत) यांच्या निवडणुका घेण्याची संविधानिक जबाबदारी राज्य निवडणूक आयोगावर सोपविण्यात आलेली आहे.

भारतीय राज्यघटनेचे कलम 243-ZA कशाशी संबंधित आहे ?

• भारतीय राज्यघटनेचे कलम 243-ZA नगरपालिकांच्या निवडणुकांशी संबंधित आहे.

• कलम 243-ZA नुसार नागरी भागातील स्थानिक स्वराज्य संस्था (महानगरपालिका, नगर परिषद व नगर पंचायत) यांच्या निवडणुका घेण्याची संविधानिक जबाबदारी राज्य निवडणूक आयोगावर सोपविण्यात आलेली आहे.

“स्थानिक स्वराज्य संस्था” म्हणजे काय ?

 “स्थानिक स्वराज्य संस्थां” मध्ये नागरी भागातील महानगरपालीका, नगरपरिषदा व नगरपंचायती व ग्रामीण भागातील जिल्हापरिषदा, पंचायत समित्या तसेच ग्रामपंचायतीं या स्थानिक स्वराज्य संस्थांचा समावेश होतो.

State Foundation Day of Meghalaya, Manipur and Tripura

Subject : GS - दिनविशेष, राज्यशास्त्र, भूगोल

सरळसेवा, तलाठी, वनरक्षक, पोलीस भरती, अग्निवीर , SSC GD, MPSC, UPSC परीक्षेसाठी विचारलेले / संभाव्य महत्त्वपूर्ण प्रश्न

प्रश्न) मणिपूर, त्रिपुरा आणि मेघालय यांना राज्याचा दर्जा केव्हा मिळाला ? 

1. 21 जानेवारी, 1956

2. 21 जानेवारी, 1960

3. 21 जानेवारी, 1972

4. 21 जानेवारी, 1978

उत्तर : 21 जानेवारी, 1972

बातमी काय आहे ? 

• महाराष्ट्राचे राज्यपाल सी पी राधाकृष्णन यांच्या प्रमुख उपस्थितीत आज महाराष्ट्र राजभवन येथे मणिपूर, मेघालय आणि त्रिपुरा या तीन राज्यांचा राज्य स्थापना दिवस साजरा करण्यात आला.

• ‘एक भारत श्रेष्ठ भारत’ कार्यक्रमांतर्गत आयोजित राज्य स्थापना दिवस साजरे केल्यामुळे त्या त्या राज्यांची भाषा, लोककला, जीवनशैली यांचा सर्वांना परिचय होत असून राष्ट्रीय एकात्मतेची भावना दृढ होत असल्याचे राज्यपालांनी सांगितले.

मणिपूर, त्रिपुरा आणि मेघालय स्थापना दिन केव्हा असतो ?

• भारतातील तीन प्रमुख ईशान्येकडील राज्ये, मणिपूर, त्रिपुरा आणि मेघालय दरवर्षी 21 जानेवारी रोजी त्यांचा राज्य स्थापना दिन साजरा करतात.

• हा दिवस या राज्यांचे ऐतिहासिक, सांस्कृतिक आणि राजकीय महत्त्व प्रतिबिंबित करतो.

मणिपूर, त्रिपुरा आणि मेघालय यांना राज्याचा दर्जा केव्हा मिळाला ? 

• 21 जानेवारी, 1972 रोजी, तिन्ही राज्ये ईशान्य क्षेत्र (पुनर्गठन) कायदा, 1971 अंतर्गत पूर्ण राज्ये बनली.

मणिपूर राज्या बद्दल परीक्षेसाठी IMP वनलाईनर पॉईंट्स : 

• मणिपूर चा अर्थ "रत्नजडित जमीन" असा होतो.

• मणिपूर राज्याची राजधानी इम्फाळ आहे. 

• मणिपूर राज्याला लागून म्यानमार देशाची सीमा आहे. 

त्रिपुरा राज्या बद्दल परीक्षेसाठी IMP वनलाईनर पॉईंट्स : 

• त्रिपुरा राज्याला लागून बांगलादेश देशाची सीमा आहे. 

• बांगलादेशने भारताच्या त्रिपुरा राज्याला उत्तर, पश्चिम आणि दक्षिण दिशांनी वेढलेले आहे. 

• आगरताळा ही त्रिपुरा राज्याची राजधानी आहे. 

मेघालय राज्या बद्दल परीक्षेसाठी IMP वनलाईनर पॉईंट्स : 

• मेघालय, या शब्दशः अर्थ ढगांचे निवासस्थान असा होतो, हे राज्य प्रामुख्याने डोंगराळ राज्य आहे.

• मेघालय राज्याची राजधानी शिलाँग आहे.

• मेघालय भारतामधील सर्वाधिक पाऊस पडणारे राज्य आहे.

• मावसीनराम हे जगातील सर्वात जास्त पाऊस पडणारे ठिकाण मेघालय राज्यात आहे. 

• त्याचबरेर चेरापुंजी हे ठिकाणही मेघालय राज्यात आहे. 

• मेघालय राज्यात प्रामुख्याने गारो, खासी आणि जयंतिया या आदिवासी समुदायाचे लोक राहतात.

• गारो, खासी आणि जयंतिया टेकड्या मेघालय राज्यात आहे.